خطرات تری گلیسیرید بالا و چگونگی انجام آزمایش خون

تری گلیسرید بالا (Hypertriglyceridemia): علائم، خطرات و آمادگی برای آزمایش
تری گلیسرید نوعی چربی (لیپید) است که در خون شما یافت می‌شود. وقتی غذا می‌خورید، بدن کالری‌های اضافی را که بلافاصله به آن‌ها نیاز ندارد، به تری گلیسرید تبدیل می‌کند. این تری گلیسریدها در سلول‌های چربی ذخیره می‌شوند تا بعداً برای تأمین انرژی آزاد شوند.
درحالی‌که بدن برای تأمین انرژی به تری گلیسرید نیاز دارد، مقادیر بالای آن در خون (هایپرتری‌گلیسریدمی) می‌تواند خطرناک باشد و به عنوان یک عامل خطر مستقل برای بیماری‌های قلبی-عروقی در نظر گرفته شود.
خطرات تری گلیسرید بالا
سطوح بالای تری گلیسرید اغلب با سایر شرایطی که خطر بیماری قلبی و سکته را افزایش می‌دهند، همراه است، از جمله:
آترواسکلروز (تصلب شرایین): تری گلیسرید بالا می‌تواند به سخت شدن و ضخیم شدن دیواره عروق کمک کند.
بیماری عروق کرونر قلب: افزایش خطر حملات قلبی.
سندرم متابولیک: ترکیبی از فشار خون بالا، قند خون بالا، چربی اضافی دور کمر و سطوح کلسترول غیرطبیعی.
پانکراتیت حاد (التهاب لوزالمعده): سطوح بسیار بالای تری گلیسرید (معمولاً بالای 500 یا 1000 میلی‌گرم در دسی‌لیتر) می‌تواند باعث التهاب دردناک و ناگهانی لوزالمعده شود.
علائم تری گلیسرید بالا چیست؟
یکی از مهم‌ترین نکات در مورد تری گلیسرید بالا این است که معمولاً هیچ علامت مشخصی ندارد.
این وضعیت یک "بیماری خاموش" در نظر گرفته می‌شود. بسیاری از افراد تا زمانی که یک آزمایش خون روتین (که معمولاً شامل پنل چربی یا لیپید است) انجام ندهند، از بالا بودن سطح تری گلیسرید خود مطلع نمی‌شوند.
موارد استثنا (در سطوح بسیار بالا):
در موارد نادری که سطح تری گلیسرید به شدت بالاست (اغلب به دلایل ژنتیکی)، ممکن است علائم زیر مشاهده شود:
۱. پانکراتیت حاد: همانطور که اشاره شد، این مورد می‌تواند با درد شدید و ناگهانی در ناحیه بالای شکم، تهوع، استفراغ و تب همراه باشد.
۲. زانتوما (Xanthomas): رسوبات چربی به صورت برجستگی‌های زرد یا نارنجی در زیر پوست. این ضایعات پوستی ممکن است روی پلک‌ها (Xanthelasma)، آرنج، زانوها، یا تاندون‌ها ظاهر شوند.
آمادگی برای آزمایش خون تری گلیسرید
آزمایش تری گلیسرید بخشی از آزمایشی به نام پنل لیپید (Lipid Panel) یا پروفایل چربی خون است که کلسترول کل، کلسترول LDL (بد)، کلسترول HDL (خوب) و تری گلیسرید را اندازه‌گیری می‌کند.
برای اطمینان از صحت نتایج، رعایت شرایط زیر، به‌خصوص از شب قبل از آزمایش، الزامی است:
۱. ناشتا بودن (Fasting)
این مهم‌ترین شرط برای اندازه‌گیری دقیق تری گلیسرید است.
مدت زمان: شما باید بین ۹ تا ۱۲ ساعت قبل از خون‌گیری ناشتا باشید. برخی منابع ۸ ساعت را نیز کافی می‌دانند، اما ناشتایی ۱۲ ساعته استاندارد طلایی برای تری گلیسرید است.
معنی ناشتایی: در این مدت، نباید هیچ‌گونه غذا یا نوشیدنی (به جز آب) مصرف کنید. این شامل قهوه، چای، آبمیوه و آدامس نیز می‌شود. نوشیدن آب ساده مجاز و حتی توصیه می‌شود تا بدن دچار کم‌آبی نشود.
برنامه‌ریزی شب قبل: اگر قرار است ساعت ۸ صبح آزمایش دهید، باید از ساعت ۸ یا ۹ شب قبل، خوردن و آشامیدن (به جز آب) را متوقف کنید.
۲. پرهیز از الکل
مصرف الکل می‌تواند به طور موقت اما قابل توجهی سطح تری گلیسرید را افزایش دهد.
مدت زمان: توصیه می‌شود حداقل ۲۴ ساعت (و در برخی دستورالعمل‌ها تا ۴۸ ساعت) قبل از آزمایش، از مصرف هرگونه نوشیدنی الکلی خودداری کنید.
۳. اطلاع‌رسانی در مورد داروها
برخی داروها می‌توانند بر سطح چربی خون تأثیر بگذارند (مانند برخی داروهای فشار خون، استروئیدها، قرص‌های ضد بارداری و...).
همیشه پزشک و مسئول آزمایشگاه را در مورد تمام داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید، مطلع سازید. بدون مشورت با پزشک، مصرف داروهای خود را قطع نکنید.
منابع علمی
در اینجا سه منبع معتبر علمی و پزشکی برای اطلاعات بیشتر در مورد تری گلیسرید آورده شده است:
MedlinePlus (کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده):
https://medlineplus.gov/triglycerides.html
American Heart Association (انجمن قلب آمریکا):
https://www.heart.org/en/health-topics/cholesterol/hdl-bad-ldl-good-cholesterol-and-triglycerides
Mayo Clinic (کلینیک مایو):
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-triglycerides/symptoms-causes/syc-20373452